Top M-46 je razvijen na osnovu obalnog topa M-36 130 mmm. Predstavlja vrlo učinkovito, ali i robusno oružje. Inače se na borbene položaje dostavlja pomoću srednje teških kamiona ili pomoću artiljerijskih tegljača kao što je ATS-59. Stabilizacija topa prilikom opaljivanja se sastoji iz hodro-pneumatskog sistema i ublaživača trzaja koji se nalazi iznad cijevi. Dugačka cijev omogućuje velik domet zrna i njegovu brzinu od 930 m/s. Štit topa služi da zaštiti posadu u slučaju eksplozije topa, te da štiti posadu od neprijateljske vatre ukoliko se radi o neposrednim gađanjima. Pomoću vizira, daljinomjera s velikom preciznošću se mogu vršiti neposredna, poluposredna i posredna gađanja.
Prilikom transporta na krajeve lafeta topa se stavljaju dva pomoćna točka s ciljem ravnomjernog raspoređivanja težine, dok se cijev uvlači u marševski položaj. Priprema topa za transport traje oko 8 minuta pomoću 8 vojnika posade.
Operativna upotreba
Top M-46 je prvi put javnosti predstavljen na vojnoj paradi u Moskvi 1954. godine. U početku upotrebe u Crvenoj armiji je mijenjao protivoklopne topove, međutim zbog njegovog dalekog dometa raspoređivan je u nivou korpusa. Korišten je uporedo sa artiljerijskim radarima za praćenje vatre SNAR-2.
U upotrebi je više od 25 armija širom svijeta, pod licencom se proizvodio u Kini i Rumuniji. Tokom 1980tih u SSSR-u ga je počeo zamijenjivati 2A36 Giatsint-B 152 mm i njegova samohodna verzija 2S5 Giatsint-S. Neke firme iz oblasti namjenske industrije su ga konvertovale u kalibar 155 mm po NATO standardu.
M-46 je intezivno korišten od strane Sjevernog Vijetnama tokom Vjetnamskog rata protiv američkih snaga. Smatran je kao najbolji primjerak poljske artiljerije od obje strane tokom ovog rata.
Kineske verzije ovog topa su najvjerovatnije korištene od strane Sjeverne Koreje tokom granatiranja južnokorejskog otoka Yeonpyeong u Žutom moru 23. novembra 2010. godine.
U JNA jedinice sa ovim topovima su bile izvan korpusa, direktno podcinjene komandama vojnih oblasti. Ulazili su u sastav mesovitih artiljerijskih brigada, koje su imale 3 divziona ovih orudja (svaki sa po 18 topova) i jedan divizion Ognjeva (sa 12 orudja). Svaka vojna oblast je imala po 2 mes. artiljerijske brigade. (580, 16, 152, 202, 203, 326 mabr). Masovno su korisceni tokom ratnih dejstava na prostoru ex-SFRJ, a za ovaj top razvijen je i projektil sa gas generatorom sa dosta uvecanim dometom.
Jedno vreme bila je aktuelna i konverzija ovog topa u kalibre 152 ili 155mm, na čemu se i stalo.
0 Primjedbe